Print

اقدامات سازمان حفاظت محیط زیست ( معاونت محيط زيست دريایی)

Submited In درباره کمیته ملی مبارزه با شکوفایی مضر جلبکی

در این راستا سازمان حفاظت محیط زیست به لحاظ وظایف قانونی، طی سالهای گذشته نسبت به بررسی عوامل بروز این پدیده و پیش بینی برنامه های اصولی لازم در این زمینه اقدام نموده است. در این راستا، با توجه به نقش اساسی فاضلاب های انسانی (شهری و روستایی) در بروز کشند سرخ، پیشنهاد (لایحه) اقدامات اصولی جهت کاهش مخاطرات زیست محیطی خلیج فارس و دریای عمان، بویژه کاهش بروز کشند سرخ را به کمیسیون امور زیربنایی، صنعت و محیط زیست دولت ارایه نمود (1387-1386). این لایحه پیشنهادی که پس از جلسات کارشناسی و با مشارکت دستگاههای ذیربط تهیه گردید با اصلاحات مورد نظر کمیسیون امور زیربنایی مشتمل بر 12 اقدام (ماده) به تصویب کمیسیون امور زیربنایی، صنعت و محیط زیست دولت رسید.

یکی از مهمترین اقدامات این برنامه 12 ماده ای عبارت است از :

" تسریع در تکمیل و راه اندازی طرح های احداث و توسعه شبکه فاضلاب شهرهای بندرعباس، خرمشهر، آبادان، بوشهر و چابهار در جنوب و شهرهای ساری، رشت و گرگان در شمال کشور بصورت کوتاه مدت و برنامه ریزی میان مدت و بلندمدت برای شهرهای دارای بیش از 000/30 نفر جمعیت در نواحی ساحلی براساس مطالعات الویت بندی اجرای طرح های فاضلاب های شهری و روستایی". این لایحه 12 ماده ای (شامل اقدام اساسی فوق الذکر در خصوص راه اندازی فوری طرح های شبکه فاضلاب شهرهای ساحلی) به تصویب هیأت محترم وزیران رسید. متن لایحه پیشنهادی 12 اقدام اساسی جهت کاهش مخاطرات زیست محیطی خلیج فارس و دریای عمان به پیوست تقدیم می گردد.

در حال حاضر سازمان حفاظت محیط زیست بطور مستمر موضوع مذکور را پیگیری نموده تا با حمایت دولت محترم و بویژه وزارت نیرو این اقدام مهم هر چه سریعتر تحقق یابد. سازمان حفاظت محیط زیست فارغ از هیاهو و افراط و تفریط، علاوه بر اقدام اساسی فوق الاشاره (لایحه انجام 12 اقدام اساسی) با توجه به رسالت و وظایف قانونی پس از بروز کشند سرخ و تأیید گستردگی و شدت آن اقدامات زیر را صورت داد :

اقدامات سازمان در سطح محلی و استانی پس از بروز کشند سرخ

• نمونه برداری از مناطق دریایی تحت تأثیر بصورت روزانه و حتی نوبت وپس بروز کشند سرخ در سطح گسترده
• شناسایی گونه های فیتوپلانکتونی عامل کشند سرخ و شمارش تراکم سلولها توسط ایستگاه تحقیقات محیط زیست دریایی هرمز در نوبت های صبح، ظهر و عصر در محدوده آبهای بندرعباس و هرمز و به صورت غیر مستمر در سایر مناطق شامل جاسک، بندر لنگه، قشم، کیش
• تعیین روش مناسب نمونه برداری و تثبیت جهت جلوگیری از تخریب نمونه های فیتوفیتوپلانکتونی
• برداشت زنده نمونه ها در نوبت های صبح، ظهر و عصر
• نمونه برداری و پایش سواحل و آبهای استان هرمزگان و در مقاطعی استان بوشهر بمنظور بررسی وضعیت و وسعت کشند سرخ
• شناسایی گونه های ماهی تلف شده
• شمارش و تعیین تراکم گونه فیتوپلانکتونی عامل کشند سرخ در نمونه های بدست آمده از مناطق مختلف آبهای ساحلی هرمزگان توسط ایستگاه تحقیقات دریایی هرمز
• هماهنگی با دستگاههای ذیربط (دامپزشکی، شیلات ایران، موسسه تحقیقات شیلات، دانشگاههای علوم پزشکی، استانداری، شورای شهر و ... جهت مقابله با این پدیده
• تشکیل جلسات کارگروه آمایش و محیط زیست استان (هرمزگان) با حضور مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی و افراد صاحب نظر
• اطلاع رسانی به رسانه های جمعی، تنویر افکار عمومی و آموزش جوامع محلی
• تدوین برنامه عمل دستگاههای اجرایی در سطح استان (هرمزگان) و اقدامات بلندمدت
• اقدامات پایشی

معاونت محیط زیست دریایی پایش خود را از ابتدا بصورت سالانه، ماهانه و حتی از زمان وقوع پدیده کشند سرخ در خلیج فارس که این معضل در مقطعی بعنوان یک بحران منطقه ای مطرح شد در هرمزگان به صورت روزانه انجام داده است. این پایش ها شامل:

- شناسایی، بررسی و پایش داینوفلاژله ها و سیانوباکتر های خلیج فارس و همینطور اندازه گیری که فاکتور های فیزیکوشیمیایی شوری، اکسیژن، دما، شفافیت، هدایت الکتریکی، نیتریت، نیترات، فسفات و pH همزمان با برداشت نمونه های فیتوپلانکتون
- شناسایی، بررسی و پایش داینوفلاژله ها و سیانوباکتر های دریای عمان حدفاصل پزم تا پسابندر و همینطور اندازه گیری فاکتور های فیزیکوشیمیایی شوری، اکسیژن، دما، شفافیت، هدایت الکتریکی، نیتریت، نیترات، فسفات و pH همزمان با برداشت نمونه های فیتوپلانکتون
- شناسایی، بررسی و پایش فیتوپلانکتون های دریای خزر حدفاصل گمیشان تا آستارا و همینطور اندازه گیری فاکتور های فیزیکوشیمیایی شوری، اکسیژن، دما، شفافیت، هدایت الکتریکی، نیتریت، نیترات، فسفات، کلروفیل و pH همزمان با برداشت نمونه های فیتوپلانکتون
- اندازه گیری روزانه فاکتور های فیزیکوشیمیایی در جزیره هرمز بصورت روزانه از سال 1388 تاکنون.
- شناساییی و شمارش تنوع زیستی فیتوپلانکتون های محدوده جزیره هرمز در تنگه هرمز بصورت روزانه از اواخر سال 1387 تا کنون
- شمارش و شناسایی جمعیت فیتوپلانکتون در استان هرمزگان حد فاصل جزایر بصورت ماهانه در مرکزتحقیقات دریای هرمز
- شمارش و شناسایی جمعیت فیتوپلانکتون در استان هرمزگان حد فاصل جزایر از اواخر سال 1378 بصورت هفتگی
- برگزاری گشت های منطقه ای در خلیج فارس و دریای عمان با همکاری ROPME
- برگزاری گشت منطقه ای در دریای خزر با همکاری برنامه محیط زیست دریای خزر CEP

اقدامات سازمان در سطح ملی پس از بروز کشند سرخ

تشکیل کمیته ملی مقابله با شکوفایی مضر فیتوپلانکتونی با عضویت دستگاههای ذیربط
• ایجاد کمیته علمی مقابله با شکوفایی مضر فیتوپلانکتونی با تفویض مسئولیت به موسسه تحقیقات شیلات وابسته به وزارت جهاد کشاورزی
• تهیه و تدوین ساختار کمیته ملی و زیرکمیته ها و کارگروههای مربوطه
• برگزاری جلسات کمیته ملی با حضور دستگاههای ذیربط جهت بررسی و مرور آخرین وضعیت کشند سرخ در منطقه و اتخاذ تصمیم و راهکارهای مناسب جهت مقابله مناسب، کارآمد و با حداقل خسارات زیست محیطی
• ارایه دستورالعمل نحوه جمع آوری اطلاعات مربوط به کشند سرخ و مرگ و میر آبزیان به دستگاههای مرتبط و همکار
• بررسی وظایف و اقدامات و طرحهای لازم الاجرا در کمیته ملی جهت جلوگیری از موازی کاری
• بررسی طرحها و پیشنهادات دریافتی از سازمانهای دولتی و موسسات غیردولتی و اشخاص حقیقی جهت استفاده از تمامی نظرات و همکاری بخش خصوصی و دولتی بمنظور مقابله با این پدیده
• همکاری مستمر و صمیمی با تمامی دستگاههای ذیربط جهت اجرای هر چه سریعتر بررسی و مقابله با این پدیده

اقدامات سازمان در سطح فراملی پس از بروز کشند سرخ

سازمان حفاظت محیط زیست بعنوان مرجع ملی کنوانسیون منطقه ای حفاظت از محیط زیست دریایی خلیج فارس و دریای عمان (کنوانسیون کویت) اقدامات وسیعی در سطح منطقه بشرح ذیل انجام داده است:
• ارسال گزارش اضطراری و اطلاع رسانی فوری به دبیرخانه کنوانسیون در خصوص بروز این پدیده و درخواست همکاری و کمک های فنی و ...
• شرکت در اولین جلسه اضطراری بررسی وضعیت کشند سرخ در خلیج فارس و دریای عمان در کشور امارات متحده عربی و ارایه گزارش کامل علمی از آخرین وضعیت کشند سرخ در آبهای ایران و دریافت تمامی اطلاعات و داده های تهیه شده توسط کشور امارات متحده عربی و عمان و همینطور موسسات و مشاورین بین المللی و دبیرخانه کنوانسیون کویت
• شرکت در اجلاس کارگروه منطقه ای مقابله با کشند سرخ خلیج فارس و دریای عمان در کویت و ارایه گزارش کامل از آخرین وضعیت کشند سرخ و اتخاذ تصمیمات و برنامه های منطقه ای جهت مقابله با این پدیده
• تهیه و تصویب سلسله اقدامات لازم الاجرا در سطح منطقه
• تشکیل کارگروه منطقه ای مقابله با شکوفایی مضر فیتوپلانکتونی با عضویت کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس (جمهوری اسلامی ایران، کویت، عمان، بحرین، عربستان، قطر، عراق، امارات متحده عربی)
• ارایه پیشنهادات به کارگروه منطقه ای جهت تشکیل شبکه تبادل اطلاعات کارشناسی کشورهای عضو کنوانسیون
• ارتباط و مبادله اطلاعات با کارشناسان بین الملل تراز اول جهان در خصوص مبارزه با کشند سرخ
• کسب آخرین اطلاعات و دانش مربوط به مقابله با کشند سرخ از معتبرترین کارشناسان بین المللی و ارایه اطلاعات تخصصی مذکور به همکاران درون سازمان و همینطور سایر سازمانهای ذیربط

اقدامات عمومی (جلسات، تعامل بین دستگاههای مرتبط و ...)

نحوه تعامل و همکاری بین دستگاه های متولی مرتبط با این پدیده اعم از ملی (سازمان شیلات، مؤسسه تحقیقات شیلات و ...) و استانی (اعم از استانداری، سازمان جهاد کشاورزی استان، ادارات کل محیط زیست، دامپزشکی، شیلات استان ها و...) :

با عنایت به موارد مذکور، سازمان حفاظت محیط زیست در خصوص پدیده کشند سرخ و سایر معضلات زیست محیطی با توجه به قوانین جاری و وظایف قانونی، نقش کلیدی و راهبردی داشته و بویژه نقش هماهنگی بین دستگاهها و ارگانها جهت بکارگیری تمامی امکانات جهت مقابله با این پدیده و موارد مشابه را دارد که می بایست برای ایفای این وظیفه خطیر و جلوگیری از موازی کاری ها و اقدامات هماهنگ، تلاش بیشتر و برنامه ریزی بهتری را ترتیب دهد. در مجموع با توجه به اینکه چنین چالش های زیست محیطی در اثر غفلت و تحمیل تدریجی آلودگی به طبیعت و محیط زیست دریایی ایجاد گردیده است و در اثر آن محیط طبیعی بعد از عبور از آستانه خودپالایی و عدم توانایی پالایش حجم زیاد آلودگی نسبت به اینگونه استرس های طبیعی واکنش نشان می دهد، لذا ضروری است در برخورد با اینگونه معضلات زیست محیطی، اقدامات بر اساس مطالعات صحیح و با شناخت کامل از محیط زیست و براساس شرایط اکوسیستم موجود صورت پذیرد تا از بروز مشکلات جانبی و شرایط حادتر زیست محیطی جلوگیری گردد.

Print

تاریخچه شکوفایی مضر جلبکی

Submited In درباره کمیته ملی مبارزه با شکوفایی مضر جلبکی


تاریخچه شکوفایی مضر جلبکی در دنیا

در چند دهه اخیر توجه به شکوفایی پلانکتونی و تعیین پراکنش جهانی گونه های تشکیل دهنده شکوفایی، مطالعات، تحقیقات بنیادی و پایه ای در مورد دینامیک شکوفایی در تمام دنیا رو به افزایش است.گردهمایی ها، کارگروهها و کنفرانسهای سالانه در خصوص شکوفاییهای مضر فیتو پلانکتونی در کشور های مختلف دنیا بر گزار می گردد که دلیل این توجه افزایش چشمگیر HABs در تمام آبهای ساحلی دنیا می باشد. از طرف دیگر سطح آگاهی مردم از شکوفایی های پلانکتونی و عواقب و بیماریها و مرگ و میر ناشی از آنها بالا رفته است که می تواند توجه مجامع علمی و دولتی را تحت تاثیر قرار دهد .


گسترش پراکنش جغرافیایی گونه های مضر نه تنها تهدیدی برای اکوسیستمهای آبی محسوب می شود بلکه می تواند سلامت انسانها و صنعت آبزی پروری، صنعت توریسم و کل اقتصاد هر منطقه را تحت تا ثیر قرار دهد (. (Anderson 1997; Tang et al. 2004; Tang et al. 2006

در تابستان 1983 شکوفایی گونه Pyrodinium bahamens در دریای سامار و خلیج مگیود در فیلیپین سبب مسموم شدن 700 نفر و کشته شدن 70 نفر و همینطور ضرر اقتصادی برآورد شده حدود 500 هزار دلار بود ( (Maclean, 1989 در سال 2002 در همین کشور شکوفایی گونه Prorocentrum minimum سبب زیان اقتصادی در حدود 120 هزار دلار گردید.(Azanza et al., 2005) در جنوب سواحل Carolina صنعت توریسم تقریبا 67/1 میلیون فرصت شغلی ایجاد کرده که در سال 2000 در حدود 6/13 بیلیون دلار درآمد زایی ایجاد کرده است (Dorfman 2006). شکوفاییهای مضر فیتوپلانکتونی می تواند به شدت اقتصاد جوامع ساحلی را تحت تاثیر قرار دهد به همین دلیل در این کشور مونیتورینگ و برنامه ریزیهای دارز مدت و تحقیقات در این خصوص از اهمیت خاصی برخوردار است (GEOHAB 2001) .


دلایل زیادی برای گسترش جهانی گونه های مضر فیتو پلانکتونی ذکر می شود از جمله افزایش آبزی پروری در مناطق ساحلی ، وارد شدن زیاد نوترینتها یا COD از طریق فعالیتهای کشاورزی ، فاضلابها ی صنعتی و ..... ، افزایش تردد کشتیها ،جا بجایی و وارد کردن استوکهای مختلف از دیگر نقاط که می توانند سبب گسترش گونه های فیتوپلانکتونی مضر می شود (Hallegraeff 1993.)

از سال 1965 تا سال 1976 تعداد کشند سرخ د ر مزارع ماهی 7 برابر افزایش نشان داد که دلیل اصلی آن افزایش COD است که از فاضلابهای تصفیه نشده صنعتی کارخانه کاغذ وارد این مزارع شده بود و شکوفایی پلانکتونی گونه ای از جنس Chattonell را به همرا داشت که سبب مرگ و میر 14 میلیون ماهی های پرورشی ( (yellow- tail.

تاریخچه شکوفایی مضر جلبکی در ایران (نمونه هایی از شکوفایی مضر پلانکتونی در خلیج فارس)

در ژانویه 1997 در آب های ساحلی استان بوشهر منطقه کنگان ، ناحیه پرک (Parak) کشند سرخ مشاهده شد که به علت وجود Noctiluca بود که غلظت آنها به 27000 سلول در لیتر رسیده بود و هیچ مرگ و میری در ماهیان گزارش نشد.
کشند سرخ در Tubliray در بحرین در طول ماه های جون و اکتبر 1998 گزارش شد که نشان داد با نوسانات عوامل مختلفی چون شوری، هدایت الکتریکی، pH ، دمای آب، اکسیژن نامحلول و موادی مثل PO4، NO3 و NO2 و NH3 در این محیط کشند سرخ رخ می دهد (Shaker.Kamdan, 1997).
در این زمینه می توان به تحقیقات سراجی در سال های 1371 – 1370 و 1373 – 1372 ، حق نگار در سال 1380، روحانی قادیکلائی در سال 1376 – 1375، فلاحی در 1382، حیدری در سال 1382 بادپا در سال 1383 و Meftah & Dorghum در سال 1986 اشاره نمود. گزارشات ایستگاه تحقیقات هرمز در خصوص بررسی تغییرات هفتگی در ساختار جمعیتی فیتوفیتوپلانکتونهای تنگه هرمز؛ بررسی پدیده کشند سرخ ناشی از شکوفایی Noctiluca miliaris در خلیج فارس محدوده تنگه هرمز و ارتباط آن با پارامترهای محیطی و بررسی پارامترهای فیزیکوشیمیایی و زیستی آب دریا در تنگه هرمز و آبهای ساحلی بندرعباس در سال 1383 ، 1384 و 1385 در دسترس میباشد.

گزارش دیگر مربوط به کشند سرخ در اواخر آگوست 2000 است که در طی آن تعداد زیادی ماهی در سواحل شمالی عمان و خلیج فارس از بین رفتند. برخی از منابع محلی این مرگ و میرها ناشی از رها شدن آب آلوده از تانکر امریکایی که برای گشت زنی به محل آمده بود می دانستند. اما با تحقیقات و مطالعات بیشتر مشخص شد که پدیده "Up Welling" در این ناحیه رخ داده و به دلیل تهی بودن منطقه از اکسیژن در نتیجه شکوفایی فیتوپلانکتونی مرگ و میر ماهیان رخ داده است. (Herring,2002)

درگشتROPME در تابستان 2000 (17 آگوست تا 4 سپتامبر 2000)، و در گشت تابستان 2001 (آگوست 2001) بررسی هایی که بر روی فیتوفیتوپلانکتون ها صورت گرفت نشان داد که درتابستان 2000 از 46 نمونه فیتوفیتوپلانکتونی 17 گونه شناسایی شد که 4 گونه داینوفلاژله, 11 گونه دیاتومه و 2 گونه جلبک سبز- آبی گزارش گردید.

از دینوفلاژله ها سراتیوم (Ceratium) و پایرودینیوم (Pyrodinium) بیشترین فراوانی را طبق گزارش در حدود 91 تا 98 درصد از کل نمونه ها را به خود اختصاص داده بود.که این دو جنس سمی بودند. گونه های دیگر دینوفلاژله گزارش شده شامل Prorocentrum ، Dinophysis بوده است (ROPME,2003).

طولانی ترین پدیده کشند سرخ در خلیج فارس و دریای عمان

از تاریخ مهرماه 1387 پدیده اکولوژیکی شکوفایی پلانکتونی در آب های استان هرمزگان بروز نمود که از مهرماه 1387 تا مرداد ماه 1388 به مدت 11 ماه به طول انجامید. گونه پلانکتونی کوکلودینیوم(Cochlodinium polykrikoides ) عامل بروز این پدیده بود. علاوه بر مرگ و میر آبزیان ساحلی خسارت اقتصادی چشمگیری به جامعه صیادی و صنایع شیلاتی وابسته وارد شد. این شکوفایی پلانکتونی از شرق استان هرمزگان به آبهای ساحلی استان های بوشهر و خوزستان نیز گسترش یافت. در این راستا با بررسی ها و مطالعات انجام شده که در سطح ملی و منطقه ای بی نظیر بود سازمان حفاظت محیط زیست توانست پایش روزانه و در سه زمان صبح، ظهر و عصر را برنامه ریزی و اولین نتایج که حاکی از شناسایی و شمارش گونه شکوفایی کننده بود (Cochlodinium Polykrikoides) از مرکز تحقیقات دریایی هرمز اعلام نماید.

پراکنش کشند سرخ در خلیج فارس که در اوج شکوفایی تا استان بوشهر متاثر از این پدیده بود.

این پدیده همانطور که در بالا ذکر شد بر اثر شکوفایی نوعی داینوفلاژله به نام جنس Cochlodinium polykrikoides از خانواده Gymondiniaceae و راسته Gymnodiniales بوده است که از نوع استوایی و دارای کلروفیل بوده و فتوسنتز می نمایند.. این گونه طبق تحقیقات به عمل آمده برای اولین بار در آب های خلیج فارس دیده شده است که محققین بر این باورند گونه مذکور غیر بومی بوده و توسط طوفان گنو اخیر و یا به وسیله آب توازن کشتی ها از دریای عمان به این آب ها راه پیدا کرده است. این گونه دارای شکوفایی جلبکی مضر بوده و به علت مصرف تمام اکسیژن درون آب سبب مرگ ماهی‌ها می‌شوند البته برخی دیگر از محققین اظهار نموده اند که مرگ ومیر ماهیان بعلت رسوب فیتوپلانکتون ها برروی برانش ماهیان ودر نهایت منجر به خفگی ماهی شده است که این موضوع فعلاً به صورت فرضیه مطرح شده است.

گونه عامل شکوفایی مضر پلانکتونی در خلیج فارس (Cochlodinium Polykrikoides)

آب‌ گرم، نور کافی و مواد مغذی درون آب که عمده آن از فعالیت های انسانی منشاء می گیرد در رشد و شکوفایی Cochlodinium polykrikoides بسیار موثر است. و تلاطم دریا باعث کاهش رشد این گونه می شود.
گونه مذکور رنگ آب را از ارغوانی تا قهوه ای سوخته و حتی در اوج شکوفایی به مشکی تغییر داده و باعث مرگ و میر آبزیان شده است. بالاترین رقم تراکم سلول های جلبکی این گونه به بیش از 52 میلیون در لیتر شمارش شده است که لازم بذکر است تراکم سلولی بیش از 2 میلیون سلول در لیتر آغاز شکوفایی مضر پلانکتونی بشمار می آید.

مشاهدات کارشناسان محیط زیست نشان داده فراوانی و حتی تنوع گونه ای گونه های بومی بشدت بر اثر شکوفایی این گونه غیر بومی بشدت کاهش یافته و بر رشد و حیات برخی لاروهای زئوپلانکتونی (گونه بی‌خطر)، صدف‌های خوراکی، مرجان ها و سایر آبزیان تاثیر منفی گذارده است.

تاثیرات منفی کشند سرخ بر مرجان های خلیج فارس در استان هرمزگان

شکوفایی اخیر جلبکی:

از تاریخ نیمه دیماه سال جاری(1390) با سرد شدن هوا و وجود شرایط زیست محیطی، فعالیت صنایع ساحلی و ورود آلاینده های خانگی و غیره مجددا از ابتدای دریای عمان شکوفایی پلانکتونی آغاز گردید و به تدریج تا سواحل کشور های خلیج فارس از جمله آبهای ایرانی خلیج فارس تا دریای عمان فراگرفته است. کنترل و ردیابی شکوفایی پلانکتونی نشان داد گسترش فراوان گونه نوکتلیکا سبب این پدیده شده است که با گونه کشند قبلی متفاوت است. بر اساس تصاویر ماهواره، شکوفایی گسترده پلانکتونی د ر دی ماه 1390 در محدوده ای به مساحت70 هزار کیلومتر مربع از سواحل دریای عرب، دریای عمان و سواحل خلیج فارس مشاهده شده است.

عامل شکوفایی اخیر جلبکی:

بر اساس نمونه برداری های انجام شده از سواحل و مشاهدات مشخص شد گونه ای از جنس(نوکتلیکا) Noctiluca با تراکم 2000 سلول در هر لیتر بوده است.
با توجه به این نکته که گونه ای تحت نام Noctiluca scintillans در آبهای سواحل کشور های عرب دیده شد بنظر می رسد گونه شکوفاشده در آبهای ایران(تنگه هرمز،قشم، استان هرمزگان، لاوان، فارور، کیش، سواحل قطر، امارات متحده عربی و عربستان در خلیج فارس) نیز همین گونه باشد. این گونه از Noctiluca به سبب وجود فیتوپلانکتون همزیستی به نام Pedinomonas noctilucae در درون خود سبز رنگ بنظر می رسد.

سمیت شکوفایی اخیر جلبکی:

این گونه ( (Noctiluca مستقیما تولید سم نمی کند ولی از طریق کاهش اکسیژن، مسدود کردن آبشش و تولید مقادیر بالایی از آمونیم باعث مرگ ماهیان و بی مهرگان ابزی می شود و جزء جلبک های مضر گروه بندی می شود

Print

چارت سازمانی کمیته ملی مبارزه با شکوفایی مضر جلبکی

Submited In درباره کمیته ملی مبارزه با شکوفایی مضر جلبکی

چارت سازمانی کمیته ملی مبارزه با شکوفایی مضر جلبکی

زیرکمیته علمی

با مسئولیت موسسه تحقیقات شیلات

زیر کمیته اجرائی

با مسئولیت سازمان شیلات ایران

زیرکمیته اطلاع رسانی

با مسئولیت سازمان حفاظت محیط زیست (معاونت محیط زیست دریایی)

   عطف به نامه­های شماره 30374/م ص مورخ 07/09/1391، شماره 5168/020 مورخ 13/02/1388 و شماره 41782/ش مورخ 08/10/1388 مسئولیت زیرکمیته اجرایی برعهده موسسه تحقیقات شیلات ایران قرار گرفت.
Print

درباره کمیته ملی مبارزه با شکوفایی مضر جلبکی

Submited In درباره کمیته ملی مبارزه با شکوفایی مضر جلبکی

 پس از بروز کشند سرخ همکاری های فنی و تعامل نسبتاً خوبی بین دستگاه های ذیربط از جمله سازمان حفاظت محیط زیست، شیلات، مؤسسه تحقیقات شیلات، مؤسسه ملی اقیانوس شناسی و ... برقرار گردید. در این خصوص جلسات مشترک فنی بین دستگاه ها در سطح استانی و همینطور ملی برگزار گردید.در همین راستا و با پی گیری های صورت گرفته و اخذ تأییدیه هیأت محترم وزیران کمیته ملی مقابله با شکوفایی مضر پلانکتونی (کشند سرخ) با مسئولیت سازمان حفاظت محیط زیست تشکیل گردید و دبیرخانه آن نیز در سازمان مستقر شد.

طی جلسات برگزار شده کمیته ملی آئین نامه کمیته ملی تهیه و طی آن اهداف، وظایف و زیر کمیته های آن مشخص گردید که شامل 3 زیر کمیته علمی با مسئولیت تحقیقات شیلات، زیر کمیته آموزش و اطلاع رسانی با مسئولیت سازمان حفاظت محیط زیست و زیر کمیته مقابله با شکوفایی پلانکتونی با مسئولیت شیلات ایران می باشد.تا کنون چهار جلسه کمیته ملی در سازمان حفاظت محیط زیست تشکیل گردید. ضمناً کمیته علمی و کمیته آموزش و اطلاع رسانی نیز در همین راستا فعال گردیده و طی مکاتبات و دعوتنامه های ارسالی جلسات مربوطه تشکیل گردید.

در کمیته علمی با مسئولیت مؤسسه تحقیقات شیلات طی چندین جلسه برگزار شده ( صورتجلسات در پیوست گزارش آمده است.) و تعداد زیادی پروژه های پیشنهادی ارسالی از مؤسسه تحقیقات شیلات و سایر دستگاه های دولتی و غیر دولتی بررسی و تعدادی از پروژه ها اصلاح و تصویب گردید و هزینه های آن از محل اعتبار 5 میلیارد ریال تأمین شده توسط ریاست جمهور که در اختیار مؤسسه تحقیقات شیلات قرار گرفت تأمین و پرداخت شد،که لیست پروژه ها و تخصیص های اعتباری صورت گرفته در مؤسسه تحقیقات شیلات موجود می باشد.
در جلسات کمیته آموزش و اطلاع رسانی که با حضور دستگاه های ذیربط برگزار شد آئین نامه های مربوطه تصویب و برنامه های مهمی در بخش آموزش و همینطور اطلاع رسانی به تصویب رساند که در دست اقدام است.

دستورالعمل و ساختار کمیته ملی مقابله با شکوفایی مضر فیتوپلانکتونی

مقدمه:

با توجه به شکوفایی وسیع فیتوپلانکتونی خلیج فارس و دریای عمان و معضلات و خسارات زیست محیطی و اجتماعی به وجود آمده در کشور و بر اساس ابلاغ شماره 24634-87 مورخ 7/11/87 معاون اول محترم ریاست جمهوری، کمیته ملی مقابله با شکوفایی مضر فیتوپلانکتونی با مسئولیت سازمان حفاظت محیط زیست وعضویت سازمان ها و ارگان های ذیربط جهت بررسی، تصمیم گیری و اقدامات هماهنگ در سطح کشور تشکیل گردید.

ماده 1- اهداف:

1. بهره برداری از امکانات و ظرفیت های دستگاه ها و ارگان های کشور جهت پایش و مقابله با پدیده شکوفایی فیتوپلانکتونی
2. سیاستگذاری و تصمیم گیری در خصوص انجام اقدامات هماهنگ در سطح کشور در خصوص بررسی و مقابله با پدیده شکوفایی فیتوپلانکتونی و جلوگیری از اقدامات موازی
3. بررسی و تصمیم گیری مناسب در خصوص نحوه مقابله با شکوفای مضر فیتوپلانکتونی
4. اطلاع رسانی صحیح و به موقع به عموم جامعه و متخصصین و مسئولین
5. تصمیم گیری در خصوص اقدامات لازم جهت کاهش خسارات زیست محیطی و جبران خسارات اقتصادی و اجتماعی وارد شده به جوامع محلی و ساحل نشین

ماده 2- اعضاء:

نمایندگان تام الاختیار سازمان حفاظت محیط زیست، شیلات ایران، مؤسسه تحقیقات شیلات، مرکز ملی اقیانوس شناسی، سازمان بنادر و دریانوردی، دانشگاه های علوم و فنون دریایی خرمشهر، چابهار، و هرمزگان، استانداری های خوزستان، بوشهر، هرمزگان و سیستان و بلوچستان

ماده 3- وظایف:

1. تشکیل زیر کمیته های علمی، اجرایی و اطلاع رسانی و بررسی و تصویب اقدامات پیشنهادی زیر کمیته های مذکور
2. بررسی طرح های مطالعاتی و اجرایی پیشنهادی و تصمیم گیری در مورد طرح های مذکور
3. بررسی علمی و تعیین روش یکسان نمونه برداری میدانی و آنالیزهای آزمایشگاهی، پایش و نحوه مقابله با شکوفایی فیتوپلانکتونی از طریق زیر کمیته علمی
4. بررسی امکانات و تجهیزات و توان کارشناسی سازمان ها و دستگاه ها جهت بهره برداری از تمامی ظرفیت کشور به منظور بررسی و مقابله با شکوفایی مضر فیتوپلانکتونی
5. تقسیم کار و وظایف بین دستگاه ها و ارگان های همکار در بخش های مطالعه، و پایش و مقابله با پدیده شکوفایی مضر فیتوپلانکتونی
6. بررسی و تعیین امکانات سخت افزاری و نرم افزاری مورد نیاز و تصمیم گیری در مورد اقدامات لازم به منظور تأمین اعتبار و تهیه امکانات مورد نیاز
7. تشکیل کمیته راهبردی مقابله با شکوفایی مضر فیتوپلانکتونی
8. بررسی و تایید بودجه و اعتبارات مورد نیاز در بخش های مختلف مطالعاتی و پایش، مقابله و اجرایی و اقدام لازم جهت تأمین اعتبار از هیئت محترم دولت
9. بررسی و جمع بندی نتایج و خروجی زیر کمیته های علمی، اجرایی و اطلاع رسانی و تصمیم گیری نهایی در مورد اجرای موارد موارد نهایی شده
10. اطلاع رسانی در خصوص تصمیمات و مصوبات کمیته ملی و زیر کمیته ها از طریق زیر کمیته اطلاع رسانی
11. هماهنگی و اعلام مصوبات به هیئت محترم دولت جهت اجرایی شدن تصمیمات

ماده 4- ساختار کمیته ملی

1. رییس کمیته ملی
2. اعضای کمیته ملی: شامل نمایندگان تام الاختیار از دستگاه های مذکور در ماده 2 این دستورالعمل
3. دبیرخانه کمیته ملی
4. دبیر کمیته ملی
5. زیر کمیته علمی شامل:

5.1. رییس (با مسئولیت مؤسسه تحقیقات شیلات)
5.2. دبیر
5.3. اعضای تام الاختیار: از سازمان ها و ارگان های ذیربط که توسط کمیته ملی تعیین می گردد.
(اعضای کمیته علمی: نمایندگان نهاد ریاست جمهوری، سازمان های حفاظت محیط زیست، شیلات ایران، مؤسسه تحقیقات شیلات، دانشگاه تهران، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر، مرکز تحقیقات گیاه پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی، سازمان دامپزشکی و مرکز ملی اقیانوس شناسی)

6. زیر کمیته اجرایی شامل:

6.1. رییس
6.2. دبیر
6.3. اعضای تام الاختیار: از سازمان ها و ارگان های ذیربط که توسط کمیته ملی تعیین می گردد.
(اعضای پیشنهادی کمیته اجرایی: نمایندگان تام الاختیار سازمان های حفاظت محیط زیست، شیلات ایران، مؤسسه تحقیقات شیلات، استانداری های خوزستان، بوشهر، هرمزگان و سیستان و بلوچستان، سازمان بنادر و دریانوردی با مسئولیت سازمان شیلات ایران)

7. زیر کمیته اطلاع رسانی:

7.1. رییس
7.2. دبیر
7.3. اعضای تام الاختیار: از سازمان ها و ارگان های ذیربط که توسط کمیته ملی تعیین خواهد شد. (اعضای پیشنهادی کمیته اطلاع رسانی: نمایندگان تام الاختیار سازمان های حفاظت محیط زیست، شیلات ایران، سازمان بنادر و دریانوردی، استانداری های خوزستان، بوشهر، هرمزگان و سیستان و بلوچستان و مرکز ملی اقیانوس شناسی با مسئولیت سازمان حفاظت محیط زیست)

تبصره 1: هر کمیته دارای حداقل 5 عضو و حداکثر 12 عضو می باشد.
تبصره 2: وظایف هر زیر کمیته بنا به پیشنهاد زیر کمیته و تصویب کمیته ملی تعیین می گردد.
تبصره 3: زمان تشکیل جلسات در کمیته ملی مطرح و با تصویب اعضاء تعیین می گردد.